DSM-5 Antisosyal Kişilik Bozukluğu Tanı Ölçütleri
Antisosyal Kişilik Bozukluğu, aşağıdaki tanı ölçütlerine sahip bir kişilik bozukluğu türüdür:
- Hakları Saymama veya Çiğneme: En az üç tanı ölçütünün varlığıyla karakterize edilen bir örüntü. Bu ölçütler, 15 yaşından bu yana süregelen davranışları içerir.
- Yinelenen Hukuka Aykırı Davranışlar: Tutuklama nedeni olabilecek yinelenen eylemlerde bulunma ve sosyal normlara uymakta başarısızlık.
- Dürüst Olmayan Tutumlar: Sürekli şekilde yalan söyleme, takma isim kullanma veya kişisel çıkarları veya zevkleri için başkalarını yanıltma gibi dürüst olmayan tutumlar.
- Dürtüsellik veya Gelecek Planlama Eksikliği: Dürtüsellik ve gelecek için plan yapmama.
- Saldırganlık ve Sinirlilik: Tekrarlayan kavga ve saldırılarla belirli, sinirlilik ve saldırganlık.
- Güvenlik Umursamazlığı: Kendisinin ya da başkasının güvenliği konusunda umursamazlık.
- Sorumsuzluk: Sürekli işinin olmayışı veya parasal sorumluklarını yerine getirmeme ile belirli, sürekli bir sorumsuzluk.
- Empati Yoksunluğu ve Vicdan Azabı: Başkasına zarar verme, kötü davranma veya başkasından bir şey çalmış olmasına rağmen ilgisiz olma veya yaptıklarına kendince mantıklı açıklamalar getirme ile belirli pişmanlık ve vicdan azabı duymama.
- Yaş Kriteri: Kişi en az 18 yaşındadır.
- Erken Başlangıç: Davranım bozukluğunun başlangıcıyla ilgili kanıtlar, en azından 15 yaşından önce başladığını gösterir.
- Diğer Psikiyatrik Bozukluklar İle Bağlantısızlık: Şizofreni veya bipolar bozukluğun gidişi sırasında bu özelliklerin ortaya çıkmadığına dair belirtiler vardır.
Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip bireyler, genellikle dışarıdan normal ve sosyal görünebilirler. Ancak, yaşamlarının birçok alanında sorunlar yaşarlar. Bu sorunlar, yalan söyleme, okulu terk etme, evden kaçma, hırsızlık, kavga etme, madde kullanma ve yasa dışı aktiviteleri içerebilir. Antisosyal kişilik bozukluğu olan kişiler, sıklıkla manipülatif ve talepkar davranışlar sergilerler, özellikle karşı cinsle ilişkilerinde.
Bu kişiler depresyon veya anksiyete gibi duygusal sorunlar yaşamazlar, ancak davranışları ile ilgili mantıksız açıklamalar sunabilirler. Onların düşünce yetenekleri genellikle çok iyi gelişmiştir ve sözel zekaları yüksektir. Hilekâr ve manipülatif olma eğilimindedirler ve ünlü olma, ün kazanma veya hızlı para kazanma planları yapma eğilimindedirler. Bu planlar sonunda finansal sorunlara veya toplumsal utanca yol açabilir.
Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip bireyler dürüst değildir, görevlerini yerine getirirken dürüst olamazlar ve ahlaki değerlere uymazlar. Cinsel ilişkileri rastgele olabilir, eşlerini kötüye kullanabilir, çocuk kötüye kullanımı, alkollü araç kullanımı gibi olaylar hayatlarının bir parçasıdır. Ancak, yaptıklarına pişmanlık duymazlar, yani vicdan eksikliği söz konusudur.