Çekingen Kişilik Bozukluğu (CKB), kişilik bozukluklarından biri olan bir psikiyatrik bozukluktur. Ayrıca “Sosyal Fobi” veya “Sosyal Anksiyete Bozukluğu” olarak da bilinir. CKB’ye sahip kişiler, aşırı derecede içe dönük, sosyal ilişkilerde zorluk yaşayan ve başkalarıyla etkileşimde bulunurken yoğun kaygı duyan bireylerdir. Bu kişiler, toplum içindeki sosyal durumları veya performanslarını aşırı ölçüde endişe ederek kaçınma eğilimindedirler.
Çekingen Kişilik Bozukluğu belirtileri şunları içerebilir:
- Yoğun Sosyal Kaygı: CKB’ye sahip kişiler, sosyal etkileşimlerden önce veya sırasında yoğun kaygı yaşarlar. Başkalarının onların hatalarını veya eksikliklerini fark etmesinden korkarlar.
- İçe Dönüklük: Bu bireyler genellikle içe dönük ve utangaçtırlar. Yabancılarla iletişim kurmakta zorlanabilirler.
- Sosyal Durumlardan Kaçınma: Sosyal durumları ve toplumsal etkileşimleri kaçınma eğilimindedirler. Bu, işyerinde, okulda veya sosyal etkinliklerde katılımda eksiklik gösterebilir.
- Düşük Özsaygı: CKB’ye sahip kişiler, düşük özsaygıya sahip olabilirler ve kendilerini başkalarından daha az değerli olarak görebilirler.
- Kendine Yeterliliğin Şüphesi: Kendi yeteneklerine ve toplumsal becerilerine olan güvensizlik, CKB’nin bir özelliği olabilir.
- Eleştirilere Aşırı Hassasiyet: Eleştirilere veya olumsuz yargılara aşırı hassas olma eğiliminde olabilirler ve bu tür geribildirimlere aşırı tepki verebilirler.
Çekingen Kişilik Bozukluğu, kişinin yaşam kalitesini ve işlevselliğini olumsuz etkileyebilir, özellikle de bu kişilerin sosyal durumlardan kaçınmaları veya sosyal ilişkilerde sıkıntı yaşamaları durumunda. Tedavi genellikle psikoterapi (terapi) ile yapılır. Kognitif Davranışçı Terapi (KDT) ve maruz bırakma terapisi gibi terapi yaklaşımları, bu kişilerin sosyal kaygılarını yönetmelerine ve daha sağlıklı sosyal ilişkiler geliştirmelerine yardımcı olabilir. İlaç tedavisi de bazen kullanılabilir, ancak genellikle terapi tedavisiyle birleştirilir.
Çekingen Kişilik Bozukluğu belirtileri olan bir kişi, bir uzman psikiyatrist veya psikolog ile görüşmelidir. Tedavi, bireyin yaşam kalitesini artırmak ve sosyal etkileşimlerle başa çıkabilmesini sağlamak amacıyla tasarlanır.