Vücut dismorfik bozukluk (VDB), kişinin gerçek veya sanılan bir kusuru olduğuna inandığı ve bu kusur nedeniyle yoğun bir şekilde endişe duyduğu bir psikiyatrik bozukluktur. Bu kusur inancı, genellikle başkaları tarafından gözlemlenemez veya çok hafif düzeydeyken kişi için büyük bir endişe kaynağı olabilir. VDB, kişinin görünümüyle ilgili saplantılı bir şekilde düşünmesi ve bu düşünceler nedeniyle psikolojik sıkıntılar yaşaması durumunu tanımlar.
VDB’ye sahip kişiler, genellikle kendilerini çirkin, şekilsiz veya kusurlu olarak görürler ve bu inançlarından dolayı ciddi bir sıkıntı yaşarlar. Bu inançlar, yüz, cilt, saç, burun, gözler veya diğer vücut bölgeleri gibi belirli bir görünüm özelliği ile ilgili olabilir. Kişiler, bu kusurları düzeltmek veya gizlemek için yoğun bir şekilde çaba harcayabilirler. Bu çaba, makyaj kullanma, giyim tercihleri, saç stilleri veya plastik cerrahi gibi önlemleri içerebilir.
VDB’nin bazı temel özellikleri şunlar olabilir:
- Zorlantılı düşünceler: Kişinin görünümü ile ilgili zorlantılı düşünceleri vardır. Bu düşünceleri kontrol etmek veya bastırmak zordur.
- Sosyal çekilme: Kişi, görünüşüyle ilgili inançları nedeniyle toplumsal ilişkilerden kaçınabilir veya kısıtlayabilir.
- Düşük özsaygı: Kişi kendini değersiz veya aşağılanmış hisseder.
- Müdahale eğilimi: Kişi, görünümünü düzeltmek veya değiştirmek için sık sık tıbbi müdahaleler, estetik prosedürler veya makyaj kullanma gibi yöntemlere başvurabilir.
Vücut dismorfik bozukluğu olan kişiler genellikle psikiyatrik tedavi gerektirir. Bu tedavi, bilişsel davranış terapisi (BDT) gibi psikoterapileri içerebilir. Tedavinin amacı, kişinin saplantılı düşüncelerini ve davranışlarını yönetmesine, olumsuz duygusal tepkilerini azaltmasına ve özsaygısını artırmasına yardımcı olmaktır. Bazen ilaç tedavisi de, özellikle obsesif-kompulsif bozukluğu olan VDB hastalarında, semptomları yönetmeye yardımcı olabilir.
Vücut dismorfik bozukluğun tedavi edilmesi önemlidir, çünkü semptomlar genellikle kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler ve kişiye psikolojik sıkıntılar yaşatabilir. Bu nedenle, profesyonel yardım aramak ve uygun tedaviye erişim sağlamak önemlidir.